Özgüven nedir?

Özgüven, hayatımıza nasıl yön verdiğimizi belirleyen (ve gösteren) en önemli kavramlardan biridir. Bu yazıda, “Özgüven nedir?” sorusunu merkeze alarak, aslında kendimizle ve hayatımızla ilişkimize göz atmaya davet ediyorum sizi. Kendimizi ve hayatımızı anlama çabamızda bize psikoloji kılavuzluk edecek.

Öncelikle özgüven kavramıyla yakın duran ve dolayısıyla da zaman zaman karıştırılan birkaç kavramı psikoloji açısından kısaca ele almama müsaade edin.

• Öz (benlik) nedir? İngilizce karşılığı self olan benlik, tüm yönlerimizle kendimizi algılamamızı tanımlayan bir kavramdır. Kendi kişiliğimize ilişkin kanaatlerimizin toplamıdır benlik. İç dünyamıza dönüp, BEN dediğimizde ortaya çıkan ve sadece bizim görebildiğimiz şey benliktir. Böyle baktığımızda, olumlu benlik veya olumsuz benlik algısından bahsedebiliriz. Kabaca söylemek gerekirse, kendimize bakışımız olumlu veya olumsuz olabilir.
• Özsaygı (benlik saygısı) nedir? Özsaygı İngilizcede self esteem olarak karşılık buluyor. Özsaygı, özümüzü (benliğimizi) beğenme derecemiz olarak düşünülebilir. Bazı uzmanlarca benlik saygısı, benliğimizin duygusal yanı olarak kabul edilmektedir. Böyle bakıldığında yüksek özsaygı, kendimizi beğenmeyi değil, kendimizi değerli bulmayı ifade eder.
• Öz-yeterlik nedir? Öz-yeterlik, yeteneklerimizi, becerilerimizi, kabiliyetlerimizi değerlendirmemizle ilgili bir kavramdır. Bir işi başarıyla yapabileceğimize, bir işin altından kalkabileceğime olan inancımızı ifade eder öz-yeterlik. Daha spesifik (belirli) durumlar için kullanılır. “Matematik dersinden başarılı olabilecek miyim?”, “Evlilikteki sorumluluklarımın altından kalkabilecek miyim?” sorularına vereceğimiz cevaplar, öz-yeterlik algımızla ilgili olabilir.

Özgüven Testi

Özgüven aslında son derece öznel (subjektif, kişiye özgü) bir deneyim olduğu halde, özgüvenin bazı göstergelerinden bahsetmemiz de mümkündür. Özgüven testi, işte böyle bir mantıktan hareketle geliştirilmiştir. Dolayısıyla, aşağıdaki kısa testi, kendi özgüven deneyiminizi anlamak için bir ipucu olarak değerlendirebilirsiniz.

Özgüven testini nasıl kullanabilirsiniz?

Aşağıdaki testte 33 madde yer almaktadır. Her maddeyi kendi deneyimleriniz açısından puanlamanız gerekmektedir. Maddeleri 5’li derecelendirme açısından değerlendirin ve her maddeye puan verin. İfadelere katılma düzeyiniz açısından puanlamanız şu şekilde olacak:

• Hiçbir zaman katılmıyorsanız 1 puan
• Nadiren katılıyorsanız 2 puan
• Sık sık katılıyorsanız 3 puan
• Genellikle katılıyorsanız 4 puan
• Her zaman katılıyorsanız 5 puan

Özgüven testi soru maddeleri

1. Kendimi başarılı bir insan olarak görüyorum
2. Başkalarının yanında heyecanımı kontrol edebilirim.
3. Seçimlerimde başkalarına bağımlı değilimdir.
4. Yaşamdaki zorluklarla baş edebilirim.
5. Benim için aşılamayacak sorun yoktur.
6. Başkalarının görüşlerine saygı gösteririm.
7. Problemlerimin üstesinden gelebileceğime inanırım.
8. Sosyal etkinliklere katılmaktan çekinmem.
9. Verdiğim kararlarına arkasında dururum.
10. Kendi kendime yetebileceğime inanırım.
11. Aktif birisi olduğumu düşünürüm.
12. Öz eleştiri yapabilirim.
13. Anlamadığım konularda başkalarına soru sorabilirim.
14. Yeni girdiğim ortamlara uyum sağlarım.
15. Kendimle barışık bir insanım.
16. Gerektiğinde sonuna kadar hakkımı savunurum.
17. İstediğim şeyleri elde etmek için mücadele edebilirim.
18. Kendimi rahat bir şekilde ifade edebilirim.
19. Kendimi ve başkalarını olduğu gibi kabul ederim.
20. Çevremde yeteri kadar güvenebileceğim insan vardır.
21. Sorumluluk almaktan çekinmem.
22. Diğer insanların eleştirilerini anlayışla karşılayabilirim.
23. Sıkıntılı anlarımda bile olumlu düşünmeye çalışırım.
24. Ön plana çıkmaktan korkmam.
25. Başarısız olduğumda hemen pes etmem.
26. Başka insanlarla kolaylıkla iletişim kurabilirim.
27. Değerli birisi olduğuma inanırım.
28. Kolay arkadaş edinebilirim.
29. Düşüncelerimi ifade ederken başkalarından çekinmem.
30. Kolay karar verebilirim.
31. Sosyal bir insan olduğuma inanırım.
32. Kendimi severim.
33. Başka insanların övgülerini hak ettiğime inanırım.

Özgüven testi sonucunu değerlendirme

Testte toplam 33 madde yer  aldığı için, testten alabileceğiniz en düşük puan 33 en yüksek puan ise 165’tir. Bu testin sonucuna göre, aldığınız puan özgüveninizin seviyesini göstermektedir. Ne kadar yüksek puan aldıysanız, o kadar yüksek özgüven sahibi olduğunuzu söyleyebiliriz.

Ölçekten aldığınız toplam puanı 33’e bölerek elde edeceğiniz ortalama, bu teste göre sizin özgüven düzeyinizdir. Sonuç olarak aldığınız puanlar açısından şöyle bir değerlendirme yapılabilir:

• Puanınız 2,5’tan küçük ise düşük özgüven,
• 2,5 ile 3,5 arası ise orta özgüven,
• 3,5 puandan yüksek ise yüksek özgüven sahibi olduğunuzu söyleyebiir.